پیام زن - مرداد ماه سال 1391 شماره 245 - بانویی مظلوم

#خدیجه_کبری#ond[i_;fvd

 

خدیجه بانوی نام دار قریش تا آن هنگام که برای اولین بار نام حضرت محمد(صلوات الله علیه و آله) را شنید روزی نبود که از سوی سران قبایل، تاجران و نام داران دیگر از او خواستگاری نشود اما او همه ی دست ها را پس زند؛ گویا گوهر ارجمند خود را برای چنین وجود مبارکی مراقبت و صیانت می کرد.

 

در انتظار پیش آمدی آرام بخش لحظه شماری می کرد. گویا هر چه بر لحظات عمرش افزوده می شد به سپیده  دم نزدیک تر می گردید؛ آن زمان که خوابی شگفت  دید و پسرعمویش «ورقه بن نوفل» آن را نویدبخش دانست و هنگامی که با جمعی از بانوان قریش مشغول گفت-وگویی نشاط آور برای فرا رسیدن عیدی خجسته بود، پیرمردی میان بالا با محاسن سپید و بلند و سیمایی اسرارآمیز به سوی آنان آمد و گفت: «ای زنان قریش، طلوع آخرین پیامبر به زودی فرا می رسد. کدام یک حاضرید به عقد ازدواج او درآیید؟» این موارد در حافظه ی او جلوه های امیدوارکننده ای داشت. علاقه ی او به ازدواج با این فرستاده ی الهی ریشه در فضیلت جویی و اشتیاقش به  درستی و راستی داشت. او با فراستی که در خویش شکوفا ساخته بود، در نهاد محمد (صلوات الله علیه و آله) چیزی فراتر از انسان های پیرامونش می دید و احساس می کرد او می تواند زنجیرهای ضلالت را از هم بگسلد و به اسارت آدمی در زندان ستم، جهالت و انحراف خاتمه دهد. با این تفکرات، پرتوهایی از خرسندی درون بر سیمایش ترسیم می گردید.

 

سرانجام آرزویش تحقق یافت و لیاقت همسری پیامبر را به خود اختصاص داد. زیستن بعد از این پیوند پاک، نیایش های شویش، رفت و آمد در غار حرا، اعتکاف در شکاف کوه، شب اول وحی، آن صبح نزول نخستین آیه ی قرآن و ایمان آوردن به تعالیم پیامبر و نماز خواندن با او همه برایش کمال آفرین و سعادت بخش بود.

 

خدیجه وقتی به این وصلت تن داد تمامی آرزوهای خود را به دور افکند و برای شوی خود و هدف مقدسش خالص گردید. همیشه با شکیبایی، وفاداری و فداکاری در کنارش ایستاد و سپر بلاهایش بود. پیامبر در مقابل این ایثار و نثار عواطف و احساسات، خاموش نبود و آن را قدر می نهاد و چنین مودتی را با کرامتی والاتر پاسخ می گفت. زنی که دوستی رسول اکرم(صلوات الله علیه و آله) و گرامی داشت آن حضرت را در حیات و ممات به  خود اختصاص داد شایسته ی تمجید و تحسین است.

 

منزلت خدیجه نزد رسول اکرم(صلوات الله علیه و آله)

پیامبر گرامی که به  گواه قرآن و سخن راویان و مورخان، دقیق، سنجیده و بدون گزافه و کاستی، وصف و نقد می کرد در سخنی فرمود:

 

به درستی که خداوند از میان بانوان چهار نفر را برگزید (اسوه ی انسان ها قرار داد) که عبارتند از «مریم»، «آسیه»، «خدیجه» و «فاطمه».1

 

آن حضرت در سخنی دیگر این چهار بانو را سروران جهان معرفی کردند.2

 

ایشاندر ایامی که در غار حرا به اعتکاف و عبادت مشغول بود توسط «عمار یاسر» برای خدیجه این گونه مژده داد: «همانا خداوند متعال به افتخار وجود تو هر روز به طور مکرر به فرشتگان بزرگش افتخار می کند.»3

 

پیامبر این گونه نوید داده اند:

 

بهشت مشتاق چهار زن است: «مریم»، دختر عمران، «آسیه»، دختر مزاحم همسر فرعون، «خدیجه»، دختر خویلد، «فاطمه ی زهرا».4

 

روزی همسران رسول خدا(صلوات الله علیه و آله) برای فراهم آمدن مقدمات ازدواج فاطمه ی زهرا(س) با حضرت علی (علیه السلام) گرد آمدند و خطاب به رسول خدا فرمودند: «والدین ما به فدایت ای فرستاده ی الهی! برای صحبت پیرامون موضوعی اجتماع کرده ایم اما اگر خدیجه در این  جا بود، چشمش بر آن روشن می گردید.»

 

به گفته ی «ام سلمه»، تا نام خدیجه بر زبان آمد، رسول خدا(صلوات الله علیه و آله) گریست و فرمود:

 

«خدیجه! کجاست زنی همچون خدیجه؟! در آن هنگام که مردم رسالت مرا تکذیب کردند او مصدق من بود و برای رونق دین خدا با من همکاری نمود. با دارایی خویش برای پیش رفت دیانت کمک کرد. خداوند به من فرمان داده است که خدیجه را به داشتن خانه ای در بهشت که رنجی در آن نخواهد بود، مژده دهم.»5

 

خاتم پیامبران درباره ی خدیجه این  گونه گوهر افشانی نموده اند:

همان گونه که مریم بر زنان جهان برتری داده شد، خدیجه نیز بر بانوان امت من برتری داده شده است.6

 

و خطاب به خدیجه فرموده اند: «یا خدیجه انت خیر امهات المؤمنین و افضلهن؛ ای خدیجه همانا تو بهترین مادران مؤمنان و بافضیلت ترین آنان هستی.7

 

پیامبر خطاب به عایشه یادآور گردید:

 

آیا نمی دانی خداوند آدم، نوح، آل ابراهیم، آل عمران، حسن، حسین، حمزه، جعفر، فاطمه و خدیجه را بر جهانیان برگزیده است.8

 

روزی رسول خدا(صلوات الله علیه و آله) در مسجد در حضور مردم در شأن امام حسن (علیه السلام) و امام حسین (علیه السلام) مطالبی فرمود که در بخشی از آن آمده بود.

 

ایها النّاسُ اَلا اخبرکُم بخیرالناس جَدّاً وجدّه؛

 

ای مردم، آیا شما را آگاه نکنم به بهترین انسان-ها به لحاظ جدّ و جده

 

حاضران عرض کردند: «آری یا رسول الله، ما را باخبر سازید.» پس افزودند:

 

الحسن و الحسین جدّهما رسول الله و جدّتهما خدیجه بنت خویلد.9

 

آنان حسن و حسین اند که جدشان رسول خدا و جده ی آن ها خدیجه دختر خویلد است.

 

از رسول خدا(صلوات الله علیه و آله) روایت شده است: «جبرئیل به نزدم آمد و عرض کرد: ای فرستاده  ی خداوند این خدیجه است که به نزد تو آمده است و با خود ظرفی دارد که در آن خوراکی یا نوشیدنی است. هر گاه نزدت آمد بر او از سوی پروردگارش و من، سلام برخوان و او را به خانه ای از زبرجد در جنت بشارت ده.»10

 

در چندین مورد روایت گردیده که پیامبر فرموده-اند:

یا خدیجه جبرئیل یقرئک السلام: ای خدیجه جبرئیل بر تو درود می فرستد.

 

از برخی روایات نیز استفاده شده است: ای محمد بر خدیجه از خدایش سلام بفرست.11

 

 

از دیدگاه ائمه ی هدی

خدیجه از هنگام کودکی علی (علیه السلام)، به ایشان علاقه داشت و چون او در سنین تحت تربیت رسول اکرم(صلوات الله علیه و آله) دوران شکوفایی و رشد را سپری می کرد، خدیجه پاکیزه اش می نمود، پیراهن آراسته و زیبا بر تنش می پوشانید و به خدمه اش می گفت او را بر دوش خود گرفته، به تفریح ببرند و در نوازش وی بکوشند. محبت این بانو و حضرت محمد(صلوات الله علیه و آله) در حق علی (علیه السلام) در حدی است که مردم به آن بزرگوار می گفتند: «این [فرد]، برادر محمد و محبوب ترین انسان ها از نظر محمد و نورچشم خدیجه ی کبری است.»12

 

مورخان نوشته اند: «رسول خدا علی (علیه السلام) را از شش سالگی تحت سرپرستی خود قرار داد و آن حضرت و خدیجه در پرورش این طفل کوشیدند.»13

 

حضرت علی (علیه السلام) در «خطبه ی قاصعه« فرموده اند: «در آغاز بعثت و طلوع اسلام هنوز اسلام به خانه ای راه نیافته بود مگر خانه ی رسول خدا و خدیجه؛ و من سومین نفر بودم.»14

 

روزی رسول اکرم(صلوات الله علیه و آله) به علی (علیه السلام) فرمود: «تو همسری همچون فاطمه و مادرزنی همچون خدیجه داری.»15

 

امام حسن مجتبی(صلوات الله علیه و آله) که در زیبایی ظاهری در میان بنی هاشم ضرب المثل بود فرمود: «در آن هنگامی که خداوند صورت گری می کرد، من شبیه ترین افراد به خدیجه ی کبری بودم.»16

 

حضرت امام حسین (علیه السلام) در فراز خطبه ای که طی آن خود را به دشمنان معرفی کرد، فرمود:

 

آیا می دانید مادر بزرگم خدیجه دختر خویلد است. اولین بانویی که اسلام را پذیرفت؟ گفتند آری.17

 

امام سجاد (علیه السلام) در شام و در مجلس یزید، طی خطبه ای خود را چنین معرفی کرد:

 

من فرزند خدیجه ی کبری هستم.18

در دعای ندبه که از ناحیه ی مقدسه ی امام عصر(عج) صادر گردیده، آمده است:

 

من فرزند خدیجه ی والامقام هستم.

 

در وصف ام المومنین حضرت خدیجه از شخصیت های جهان اسلام

 

ابوطالب درباره ی خدیجه گفته است:

همانا خدیجه بانویی کامل، بابرکت، مبارک و زیبنده است و ساحت وجودش از هر گونه ننگی به دور است. بانویی باشخصیت و آبرومند است.19

 

محمد از نوادگان امام حسن مجتبی (علیه السلام) که مورخی نیکوخصال است می نویسد:

از همسران پیامبر، برترین شان خدیجه ی  پاک سرشت و نیکومنش است.

 

«ابن حجر عسقلانی»: از امتیازات خدیجه آن بود که پیامبر را تکریم می کرد و سخن او را چه قبل و چه بعد از بعثت تصدیق می نمود.

 

«ابن اسحاق» می گوید: «خدیجه اولین کسی است که به خدا و رسولش ایمان آورد و آن چه را پیامبر فرمود تصدیق کرد. خداوند اندوه پیامبر را توسط خدیجه برطرف می کرد و راه را برای ادامه ی رسالت او هموار می ساخت. او می افزاید: «خدیجه برای اسلام وزیر صداقت بود. این بانو دوراندیش، شریف و خردمند بود و خداوند برایش مقام باکرامتی را در نظر گرفت.»

 

«هشام بن محمد» گفته است: «رسول خدا(صلوات الله علیه و آله) در کارها با خدیجه مشورت می کرد. او یار صدیق و درستی برای پیامبر بود و حضرت محمد(صلوات الله علیه و آله) به وی احترام می-گذاشت.»

 

«عزالدین ابن اثیر»: «خدیجه زنی اهل خرد و باشرافت بود. تمام افراد قومش در ازدواج با او، بر یک دیگر سبقت می گرفتند ولی نپذیرفت و توسط شخصی، پیش نهاد ازدواج با رسول الله(صلوات الله علیه و آله) را داد.»

 

«محمد بن احمد ذهبی»: «او مادر مؤمنان و سرور زنان جهانیان در عصر خویش است و در تقویت امر رسالت شویش مؤثر بود و به وی امیدواری می داد. خدیجه متدین، پاک، بزرگوار و اهل بهشت بود. پیامبر این همسرش را ستایش می کرد و بر دیگر زنان مؤمن رجحان می داد.»

 

«عبدالرحمن بن جوزی»: «چون امر نبوت آشکار گردید، خدیجه بر گرویدن به پیامبر، از دیگران سبقت گرفت. همه ی فرزندان پیامبر به جز ابراهیم از خدیجه اند.»

 

«حافظ عبدالعزیز جنابذی» در کتاب خود «معالم العتره النبوه»: «خدیجه از لحاظ نسب، پاک ترین قریش و شریف ترین و ثروتمندترین آنان بود. تمامی افراد قومش سخت بر ازدواج با او، اصرار داشتند ولی او خودداری ورزید و به پیامبر اکرم(صلوات الله علیه و آله) گفت من به شما محبت دارم به دلیل خوش اخلاقی، راست-گفتاری، امانت داری و خویشاوندی و شرف شما در میان قومت.»

 

«عمر ابونصر»: «به خدیجه دختر خویلد بانوی جلیل القدر عرب، شرف نسب، کرامت گوهر، سروری قبیله، عزت عشیره و فراوانی مال ختم گردیده است. به همین دلیل نیاز محرومان را تأمین می کرد، گرسنه را اطعام می نمود و برهنه را می پوشانید. خدیجه در اخلاق و ثروت میان همگنان خویش منحصر به فرد بود.»

 

دکتر «علی ابراهیم حسن»: «هر گاه بخواهیم نمونه-ای از یک همسر بااخلاص، پاک دامن، زنی باوقار و خردمند معرفی کنیم، بهتر از خدیجه ام المؤمنین نمی توانیم بیابیم. این بانوی خردمند، هم در عصر جاهلیت و هم در هنگامه ی بعثت، از منزلتی ممتاز برخوردار بود تا جایی که «طاهره» نامیده شد. او مال، جمال و کمال را در خویش جمع کرد و این خصال - که در کمتر فردی جمع می گردد - بر او آثاری از عظمت و علّو مقام اهدا کرد. خدیجه که اولین گرونده به اسلام بود، با تشویق خود، پیامبر را یاری می کرد و از روح خود در وجود او نیرو و استواری می بخشید.

 

وقتی به قصد بشارت اسلام می رفت و جز تکذیب و اهانت از مخالفان چیزی نمی شنید، پس ناراحت و محزون به خانه باز می گشت و این خدیجه بود که زایل کننده ی غم های شوهرش بود و کارها را بر او آسان می ساخت.»

 

«عمر رضا کحاله»: «خدیجه در خانه ی مجد و سروری متولد گردید و با اخلاق پسندیده پرورش یافت و به دوراندیشی و پاک دامنی متصف گردید.»

 

«عبدالله علایلی»: «خدیجه از دردهای مبارزه ای که پیامبر اکرم(صلوات الله علیه و آله) در آن وارد شد، استقبال می کرد و در امواج این مجاهده و پیکار، دوشادوش با او در کمال فعالیت، شکیبایی، قاطعیت و خداجویی غوطه ور می گشت بی آن که سست گردد یا هراسی به دل راه دهد. او با سینه ای باز و گشاده و قامت شعله ور از ایمان خود در توفان حوادث از نبی اکرم(صلوات الله علیه و آله) حمایت می کرد.»

 

علامه  «سید عبدالحسین شرف الدین»: «خدیجه، صدیقه ی این امت و از حیث ایمان به خداوند متعال و تصدیق وحی و یاری رسول او، نخستین کس است. او مدت بیست و پنج سال شریک پیامبر اکرم(صلوات الله علیه و آله) بود و باایثار مال، به او نیرو می بخشید و با گفتار و کردار از ایشان دفاع می کرد و به او آن  چه از عذاب و در کافران، در راه رسالت نصیبش می کردند تسلی می داد. او با علی (علیه السلام) در غار حرا بود، هنگامی که اولین بار وحی نازل شد.»20

 

«علی بن عیسی اربلی» صاحب کتاب «کشف الغمه»: «خدیجه به راستی بانویی خردورز و بادرایت بود و در روزگار خویش به لحاظ تبار از برترین بانوان قریش به شمار می آمد و از نظر برخی کمالات، با شکوه-ترین آنان معرفی می گردید. در همان حالی که به خواستگاران سرشناس پاسخ منفی داد، با هوشمندی و آینده نگری شگفتی به خواستگاری پیامبر رفت و با-درایت و نجابت، انگیزه های خویش را برای این پیش-گامی بیان نمود.»21

 

علامه «محمدباقر مجلسی»: «خدیجه یاور راستین و بااعتبار اسلام بود که رسول اکرم(صلوات الله علیه و آله) به وسیله ی حمایت های بی دریغ و کارسازش، در رسیدن به هدف های بلند خود آرامش می یافت. به همین دلیل است که فرشته ی وحی از سوی خداوند متعال به او درود می-فرستد.»22

 

علامه ی «مامقانی»: «خدیجه همسر جاودانه ی رسول اکرم(صلوات الله علیه و آله) است. به راستی او مادر شایسته  کردار و بامعنویت مؤمنان است. برای خدیجه همین افتخار و شرافت بس است که آیین اسلام پا نگرفت مگر با جهاد مالی و فداکاری های او در حق شوهرش.»23

 

ترجمه ی سروده ای از شیخ «حر عاملی» درباره ی خدیجه:

همسر پیامبر، خدیجه که فضل و برتری اش از گفتار و کردارش آشکار است، برای خدیجه در سرای جاوید و بهشت برین خانه ای عاری از هر گونه گزندی در نظر گرفته شده است.24

 

«هاشم معروف حسنی» دانشور شیعی لبنانی:

 

خدیجه مادر حضرت زهرا(س) است که خداوند به نعمت بزرگی وی را برگزید و دودمان پیامبر را در فرزندانش منحصر ساخت و والاترین نسلی را که مسلمانان شناخته اند در او حفظ کرد. خدیجه از والدینی زاده شد که هر دو از اصیل ترین دودمان ها در عربستان بودند. به علاوه او از شهرت نیکو، خلق پسندیده و  خصال برجسته برخوردار بود. دین داری از محیط خانواده در سرشت او نهفته بود.25

 

دکتر «محمد ابراهیم آیتی» (مورخ معاصر): «تولد خدیجه دختر خویلد پانزده سال قبل از واقعه ی اصحاب فیل رخ داد. مادرش فاطمه دختر «زائده» نام داشت. خدیجه نخستین بانویی است که به عقد ازدواج رسول خدا(صلوات الله علیه و آله) درآمد و به اجماع مسلمین اولین کسی است که به رسول خدا ایمان آورد و احدی از مسلمانان بر وی تقدم نیافت. او بیست و پنج سال با رسول خدا(صلوات الله علیه و آله) زندگی کرد.»26

 

علامه «سید محمدکاظم قزوینی»:

مام گرامی فاطمه، بانوی ارجمندی است به نام خدیجه؛ بانویی بلند قامت که از زیبایی بهره داشت و در میان جامعه و مردمش محترم بود. در کارهایش خردمندانه و مدبرانه عمل می کرد. در پرتو استقلال فکر و عمل و اعتمادبه نفس خویش می زیست و به برکت هوش و فراست خویش چرخ های امور اقتصادی و بازرگانی خود را به حرکت درمی آورد دارایی سرشارش را به شوهر گران قدر خود حضرت رسول اکرم(صلوات الله علیه و آله) بخشید تا به هر صورتی که صلاح می داند مصرف کند و بدون تردید دارایی هنگفت و سرمایه  ی عظیم او به عنوان بانویی فداکار، در پیش رفت و استواری اسلام مؤثر بود. ازدواج او با پیامبر شباهتی به دیگر ازدواج-ها نداشت بلکه در نوع خود بی نظیر بود چرا که این پیوند مبارک و مقدس براساس هدف ها ی والا و کمال یابی و فضیلت جویی خدیجه استوار گردید و انگیزه های مادی، اغراض رایج و عشق های زودگذر در آن دخالت نداشت. به علاوه خدیجه از لحاظ امکانات رفاهی و مادی در وضعی قرار داشت که با شرایط اقتصادی پیامبر تناسبی دیده نمی شد و بین آنان در این بعد، فاصله ی زیادی وجود داشت اما آن بانوی خوش نیت به خوبی می دانست که آینده ی درخشان و امیدبخشی در انتظار رسول اکرم(صلوات الله علیه و آله) است.27

 

دکتر «محمد عبده یمانی» (وزیر اسبق فرهنگ عربستان سعودی و برادر «زکی یمانی») می نویسد:

پاک سرشتی، حق گرایی و اشتیاق به کمال و رشد فکری و دینی، از ویژگی های خدیجه بود. از همان روزگار جوانی از دختران نام دار عرب و بافضیلت حجاز به-شمار می رفت. اولین زن توان مند مسلمان است که در تجارت درخشید و در این راه شهرت منطقه ای به دست آورد. این بانوی بزرگ نه تنها انسانی پیش تاز و رشد یافته و آراسته به جمال و کمال و دارای خرد و روحی بزرگ بود که گویی فرشته ای باشکوه در سیمای انسانی جلوه یافته بود.

 

او از شهامت و عظمت روحی و فکری وصف ناپذیری بهره داشت. او در راه همگامی و همراهی با پیامبر، حکیمانه خطرهایی را خنثی می کرد و مسیرهای سختی را هموار می ساخت و فداکاری های شجاعانه ای می کرد. برای نمونه او با آن نفوذ اجتماعی و شهرت زاید الوصف، از خانه ی خویش که نزدیک مسجد الحرام بود، حرکت می کرد و با پیمودن مسافت زیادی تا کوه حرا می رفت و با بالا رفتن از دامنه ی پرشیب این کوه برای پیامبر آب و غذا می برد و ایشان را در اوج گرفتن به سوی قدس و ملکوت، به  اهتزاز در آوردن پرچم توحید، نجات بشریت و رستگاری انسان ها یاری و همراهی می کرد.28

 

در نگاه بانوان نامی

حضرت زینب کبری، نواده ی خدیجه، در یازدهم محرم سال 61 هجری هنگامی که در کنار پیکرهای شهیدان کربلا آمد، در بیاناتی بعد از ذکر پیامبر و علی (علیه السلام) از جده اش خدیجه یاد کرد و فرمود: «بابی خدیجه الکبری؛29 پدرم به فدای خدیجه ی کبری باد.»

 

«ام سلمه» از همسران پیامبر: «ای رسول خدا به-راستی خدیجه همان گونه بلندمرتبه، بااخلاص، درست-اندیشه و دارای کرداری شایسته بود که شما همواره وصفش می کردید.30

 

«اسماء بنت عمیس»: «ای خدیجه تو به راستی سالار زنان در جهان خواهی بود.»

 

 «صفیه» دختر عبدالمطلب و عمه ی رسول اکرم(ص): «به راستی که خدیجه چه بانوی شکوه مند و آراسته ای است و چه قدر از گفتار و رفتارش، صبر و ژرف-اندیشی و درایت هویداست.»31

 

دکتر «بنت الشاطی»:

خدیجه اشرف امهات مؤمنین و نزدیک ترین همسران پیامبر به آن حضرت و عزیزترین آنان نزد آن بزرگوار چه در زندگی و چه پس از مرگ است. مدت بیست و پنج سال به تنهایی مورد مهر و احترام رسول خدا(صلوات الله علیه و آله) قرار داشت و هیچ زنی را در این افتخار با او شریک نیست. در سال نخستین اسلام که توأم با رنج و مشقت بود در کنار آن حضرت بود و به آن وجود گرامی، کمک و همراهی می رساند و دشواری هایی را که آن بزرگوار در راه رسالتش از جانب قریش می دید، آسان می کرد. روح پیامبر نزد خدیجه بیش از دیگران آرام می گرفت.32

 

اعتراف نویسندگان اروپایی و مسیحی

 

«کنستان ویرژیل گئورگیو» نویسنده ی رومانیایی:

برای خدیجه امکان داشت شوهرهای ثروتمندی پیدا شود، ولی در میان آن ها جوانی از قبیله  ی هاشمی و نیک نام چون حضرت محمد(صلوات الله علیه و آله) نبود و او مایل بود با کسی ازدواج کند که خوش خو باشد. حضرت محمد(صلوات الله علیه و آله) وقتی این پیمان برقرار گردید و تشکیل خانواده داد و به کمک خدیجه از بضاعت مالی کافی برخوردار گردید. حضرت علی (علیه السلام) را که کودکی بیش نبود تحت سرپرستی و تربیت خود گرفت و عهده دار تأمین معاشش گردید. غلامی اهل سوریه به نام «زید بن حارثه» را که خدیجه به ایشان بخشیده بود، آزاد کرد ولی زید مسلمان گردید و در خدمت پیامبر باقی ماند و به والدین خود که می خواستند او را به شام ببرند گفت: «محمد برایم از پدر و مادر بهتر است.» حضرت محمد(صلوات الله علیه و آله) با کمک خدیجه به محرومان کمک کرد و آنان را از فقر و بی نوایی رهانید.

 

خدیجه برای محمد فقط یک زن نبود بلکه صمیمی ترین دوست و مشاور او محسوب می گردید. و پیامبر او را دوست می داشت و بیست و پنج سال مداوم به خدیجه وفادار ماند. هر موقع که رسول اکرم(صلوات الله علیه و آله) راجع به برنامه های خود با خدیجه صحبت می کرد خدیجه بهترین راه را که به نظر می رسید ارائه می داد و در مواقعی، حضرت از دیدگاه های او استفاده می نمود. با این که خدیجه بازرگان بود و معمولاً تاجران صرفاً به کسب و کار خود توجه دارند ولی او وقتی پیامبر، مبعوث به رسالتی بزرگ شد به او ایمان آورد و بعد از آن هم تمام اموال خویش را در راه اسلام به مصرف رسانید به طوری که وقتی از دنیا رفت هیچ ثروتی نداشت.33

 

«مونتگمری وات» انگلیسی:

ازدواج پیامبر با خدیجه موجب تقویت روحی ایشان گردید و به او فرصت داد در مسیری که انتخاب کرده بود، مصمم تر گام بردارد. ازدواج با خدیجه تحول بزرگی در زندگی حضرت محمد(صلوات الله علیه و آله) به وجود آورد به  همین سبب تا زمان حیات وی، همسر دیگری اختیار نکرد.34

 

«بودلی» درکتاب خود «الرسول» نوشته است:

فضای اطمینان بخشی را که عقیده و ایمان خدیجه در مراحل اولیه به وجود آورده بود، امروز می توان با یک ششم سکنه ی عالم برابر دانست.35

 

«جان دیون پورت» دانشمند انگلیسی:

چند روزی که از وفات ابوطالب گذشته بود خدیجه همسر باوفای پیامبر در حالی که سرش در آغوش وی بود، درگذشت. رحلت این شریک زندگی که بسیار مورد محبت پیامبر واقع می گردید، برای آن حضرت حادثه  ی جان سوزی بود زیرا مدت 25 سال این زن برای محمد مشاور و حامی به حساب می آمد. حضرت محمد(صلوات الله علیه و آله) تا آخرین لحظات حیات، خاطرات حق شناسی او را در ذهن نگه می داشت تا جایی که یادآوری این خاطرات شیرین، اشک عایشه را که جوان ترین همسر پیامبر بود برانگیخته بود.36

 

خانم «آنه ماری شیمل» آلمانی:

وقتی حضرت محمد(صلوات الله علیه و آله) به 25 سالگی رسید، با بانویی که شیفته ی صداقت و درستی او گردیده بود ازدواج کرد. با آن که این زن بزرگ تر از شوهرش بود، پیوندشان توأم با خوش بختی بود. هم شیعه و هم سنی او را به عنوان بانویی پاک گهر بسیار ستایش کردند و او را خدیجه ی کبری و طاهر، مام مؤمنان و عزیزتر از مادر معرفی نموده اند. موقعی که پیامبر(صلوات الله علیه و آله) در چهل سالگی مخاطب کلام وحی گردید خدیجه بزرگ ترین حامی اش بود. محمد در سال دهم بعثت همسر باوفای خود، خدیجه را که در روزگار رنج و آمیخته به  ناراحتی و حرمان، نیرومندترین پیشتیبانش بود، از دست داد.37

 

«سلیمان کتانی» دانشمند مسیحی اهل لبنان:

اراده ی استوار خدیجه در پناه احساس گویایش انگیزه ای شد تا او به عاطفه ی راستین خود دست یابد، از این رو در انقلاب علیه عادات و تقلیدهای کورکورانه، تردید روا ندانست و خود گام پیش نهاد تا خویش را به محمد(صلوات الله علیه و آله) معرفی کند و به همسری وی درآید تا از این ره گذر محبت او تجسم یابد. اما محمد امین هنگامی که پاسخ محبت خدیجه را داد چنین احساس کرد که این علاقه که قلب او را به طپش واداشته، همراه با خردمندی و درایت است و در دیدگان این بانوی میان سال، جوانی روح و استواری  اراده خوانده می شد. .. خدیجه در راه این شیدایی و در پیش پای محمد، هر  چه داشت نثار کرد تا آن را وسیله ای برای ارتقای آرمان قرار دهد.38

 

پی نوشت:

1. بحار الانوار، علامه ی مجلسی، ج43، ص130.

 

2. کشف الغمه، علی بن عیسی اربلی، ج2، ص71.

 

3. همان، ص78.

 

4. بحار الانوار، ج43، ص54-53.

 

5. همان، ص131-130.

 

6. تفسیر تبیان، شیخ طوسی، ج2، ص455.

 

7. الانوار الساطعه من الغراء الطاهره، ص17.

 

8. بحار الانوار، ج37، ص63.

 

9. همان، ص61-90، و نیز همان: ج43، ص302.

 

10. اسد الغابه، ج5، ص438.

 

11. سید اعلام النبلاء، ج2، ص719.

 

12. بحار الانوار، ج35، ص43.

 

13. مناقب آل ابی طالب، ج2، ص179.

 

14. نهج البلاغه، خ192.

 

15. بحار الانوار، ج40، ص68.

 

16. همان، ج24، ص316.

 

17. همان، 44، ص318.

 

18. همان، ص174.

 

19. همان، ص16، ص75 و 56.

 

20. زنان بزرگ اسلام، ج اول، خدیجه، علی محمد علی دخیل، ص31-29.

 

21. کشف الغمه، ج اول، ص509.

 

22. بحار الانوار، ج 16، ص11.

 

23. تنقیح المقال، ج 3، فصل النساء، ص77.

 

24. ریاحین الشریعه، ج2، ص209.

 

25. زندگی دوازده امام، هاشم معروفی حسنی، ج اول، ص44-43.

 

26. تاریخ پیامبر اسلام، ص72.

 

27. فاطمه از ولادت تا شهادت، سیدمحمدکاظم قزوینی، ص70.

 

28. سیمای فرزانگان، آیت الله جعفر سبحانی، ص362.

 

29. بحار الانوار، ج45، ص59.

 

30. همان، ج43، ص131.

 

31. همان، ص138.

 

32. بانوی کربلا، دکتر بنت الشاطی، ترجمه ی سیدرضا صدر، ص33-32.

 

33. محمد(صلوات الله علیه و آله) پیامبری که از نو باید شناخت، کنستان ویرژیل گئورگیو، ص41، 60 و 117 و 118.

 

34. محمد(صلوات الله علیه و آله) پیامبر و سیاست مدار، مونتگمری وات، ترجمه ی اسماعیل والی زاده، ص14-13.

 

35. شکوه  زندگی، محمدتقی کمالی، ص16.

 

36. عذر تقصیر به پیشگاه محمد و قرآن، جان دیون پورت، ترجمه ی سیدغلام رضا سعیدی، ص32-31.

 

37. محمد(صلوات الله علیه و آله) رسول خدا، آنه ماری شیمل، ترجمه-ی حسن لاهوتی، ص16-14.

 

38. فاطمه ی زهرا(س)، زهی در نیام، سلیمان کتانی، ترجمه ی جعفر طباطبایی، ص127-124.



منبع: پایگاه اطلاع رسانی حوزه

 

 

 

 

 

. 

#وب_سایت_تخصصی_حضرت_خدیجه
#ام_المومنین
#اول_بانوی_مسلمان
#ond[i]