«وَ وَجَدَکَ عائِلاً فَأَغْنی»

آیا او تو را یتیم نیافت و پناه داد؟!

و عن الصدوق اعلی الله مقامه الشریف عن ابن عباس قال: سالته عن قول الله عزوجل «الم یجدک یتیماً فآوی».

قال: انما سمی یتیماً لانه لم یکن له نظیر علی وجه الارض من الاولین و لا من الآخرین. فقال الله عزوجل ممتناً علیه بنعمته «الم یجدک یتیماً فآوی» ای وحیداً لا نظیر لک «فاوی» الیک الناس و عرفهم فضلک حتی عرفوک « و وجدک عائلاً» یقول فقیراً عند قومک یقولون لا مال لک فاغناک الله بمال خدیجه...(1)

مرحوم شیخ صدوق(ره) در تفسیر این آیات می نویسد: بدان دلیل آن حضرت «یتیم» خوانده شد که در کران تا کران هستی بی نظیر و تک مسخه است، چرا که این واژه به مفهوم بی همانندآمده است. به همین جهت خدا با اشاره به

نعمتهای گرانش به او و می پرسد: آیا خدایت تو را تک نسخه و بی همانند نیافت؛ و پناه داد و برتری و شکوه تو را به مردم شناساند و تو را بلند آوازه ساخت؟! و تو را تنگدست یافت،و به وسیله ی ثروت هنگفت خدیجه علیها السلام بی نیاز گردانید.(2)

بسیاری از مفسران بر آنند که توانگری پیامبرصلی الله علیه و آله به مال خدیجه علیها السلام بوده است و خداوند متعال در این آیه به کنایه از خدیجه و احسان او یاد فرموده است.(3)

-----------------------------------------------------

1- معانی الاخبار، ص 53.

2- معانی الاخبار، ص 53؛ بحارالانوار، ج16، ص 142؛ تفسیر فرات، ص 569؛ الخرائج و الجرایح، ج3، ص 1045.

3- مناقب ابن شهر آشوب، ج3، ص 320؛ تفسیر ابوالفتوح، ج 12، ص 115؛ مجمع البیان، ج 10 ، ص 506؛ الکشاف، ج4، ص 768.