در دوران جاهلیت ربا پیمان رسمی و دامن فروشی یک تجارت رسمی بود، حضرت خدیجه(س) بر هر دو را خط بطلان کشید. درحالی که با ربا می توانست پادشاهی کند. ایشان ربا را تحریم کرده و اقتصاد را عوض کرد.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ پیامبر عظیم الشان اسلام سال وفات حضرت ابوطالب و حضرت خدیجه(س) را به عنوان عام الحزن نام گذاری کردند که این حاکی از مقام والای این دو بزرگوار در نزد پیامبر اکرم(ص) دارد. به مناسبت ایام وفات حضرت خدیجه(س) مروری بر برخی از فضایل آن حضرت از منظر چند تن از بزرگان حوزه و دانشگاه خواهیم داشت.

حجت الاسلام حاج علی اکبری در مورد مقام حضرت خدیجه(س) گفت: این افتخار نصیب حضرت خدیجه (س) شده است که در بین بانوان آن روزگار، «اَعْقَل و اَجْمَل؛ باشکوه‌ترین و خردمندترین» بانو بوده است. زندگی‌اش با پیامبر عزیزمان یک زندگی کاملاً آرمانی، جهادی و عاشقانه بود؛ یعنی فضای زندگی‌ آنها، بر اساس گزارش‌هایی که موجود است، کاملاً فضای باطراوت و مملو از عشق و دلدادگی بوده و آن حضرت مورد عنایت خاصّ پیامبر عزیز ما است. حضرت خدیجه (س) هر چه که داشت، به میدان آورد: اعتبار، آبرو، ثروت و امکانات خودش را، همه را به میدان این عشق الهی آورد و برای پیامبر عزیزمان یار فداکاری بود. در دوران صدر اسلام، نقش خدیجه (س) یک نقش فوق‌العاده بوده است. حق است که عرض کنیم همه‌ امّت اسلامی تا قیامت مدیون حضرت خدیجه (س) هستند.

افتخارش همین بس که مادر فاطمه است

وی ادامه داد: اگر بخواهیم فضائل این بانوی بزرگ را بشماریم، یک فهرست طولانی می‌شود که سرفصل‌هایش عبارتند از: ایثار و فداکاری و عشق و وفا و مجاهدت و استقامت و صبر و... و پرستاری از پیامبر عزیز ما که داستان‌های فوق‌العاده جذّاب و زیبایی را در زندگی آن حضرت رقم زده است. اما یک فضیلت مخصوص آن حضرت است که بر تمام این فضائل، با همه‌ی عظمتشان، برتری دارد. بزرگ‌ترین افتخار این بانوی بزرگ و خدمتی که کرده، تقدیم شخصیّت بی‌نظیر و بزرگ و باشکوه و باعظمت کوثر پیامبر، ریحانةُ النّبی، حضرت فاطمه‌ زهرا، صدّیقه‌ کبری (س) است. درباره‌ حضرت زهرا (س) نمی‌شود چیزی گفت جز این که خداوند تبارک و تعالی در سوره‌ی کوثر با بیان فوق‌العاده جذّاب و کوتاه، همه‌ی فضائل ام ابیها را در یک کلمه خلاصه کرده است: «الْکَوْثَر». کوثر، یعنی همه‌ خیر ظاهری، باطنی، مادّی و معنوی.

وی افزود: همه‌ِ‌ خوبی‌ها در وجود مقدّس حضرت زهرا (س) جمع شده است و به‌وسیله‌ی آن حضرت است که خوبی‌ها منتشر می‌شود و امروز کسی که در عالم از این کوثر نمایندگی می‌کند، وجود مقدّس حضرت بقیّة الله الأعظم (عج) است که چه بدانیم و چه ندانیم، همه‌ ما سر سفره‌ی آن حضرت هستیم. «بِیُمنِهِ رُزِقَ الْوَری وَ بِوُجوُدِهِ ثَبَتَتِ الْأَرْضُ وَ السَّمَاء؛ به یُمن و برکت حضرت، مخلوقات روزی داده می‌شوند و به سبب وجود آن حضرت، زمین و آسمان ثابت و استوار می‌ماند».

حاج علی اکبری گفت: زندگی پیامبر و حضرت خدیجه برای همه‌ ما الهام‌بخش است؛ مخصوصاً برای زوج‌های جوان. جوانان این جمله را از پیامبر عزیزمان به یادگار داشته باشند که در سیره‌ی خانوادگی، حضرت می‌فرمودند: «خَیرُکُم خَیرُکُم لِأَهلِه وَ أَنَا خَیرُکُم لِأَهلی؛ بهترین شما کسی است که برای خانواده‌اش بهترین باشد و من برای خانواده‌ام بهترین هستم».

حضرت خدیجه(س)، پیش از بعثت خدا را موحدانه عبادت کرده است

آیت الله جوادی آملی در مورد مقامات حضرت خدیجه گفت: حضرت خدیجه(س)، پیش از بعثت خدا را موحدانه عبادت کرده و به نبوت عامه و انبیای ابراهیمی معتقد بوده است. آن حضرت عالمه، زاهده، محققه و موحد بودند.

وی با تاکید بر اینکه حضرت خدیجه(س) از انبیای ابراهیمی اندوخت و آموخت، اظهار داشت: بین دلالان علم با متکلم، مفسر و فقه تفاوت است؛ حضرت خدیجه در عصر دلالی، محقق بود و پیش از بعثت، خدا را موحدانه عبادت می کرد.

ما فرزند حضرت خدیجه(س) هستیم

آیت الله جوادی آملی با تاکید بر اینکه ما فرزند حضرت خدیجه(س) هستیم، گفت: آیا سزاوار نیست شخصیت حضرت خدیجه(س) را معرفی کنیم؟ آیا نباید ما دنباله‌رو راه مادرمان باشیم و از ایشان تبعیت کنیم؟ آیا وقت آن نیست مانند ام المومنین ربا را کنار بگذاریم؟

این مرجع تقلید با بیان اینکه کافر فاقد برهان است، ابراز داشت: جاهلیت دارای فرهنگ تقلید و دلالی بود، اما در این فضا، حضرت خدیجه بانویی موحده و عالمه بود و ما فخر می کنیم که چنین مادری داریم و دوازده معصوم از ایشان است.

آیت الله جوادی آملی بیان کرد: در دوران جاهلیت که ربا پیمان رسمی و دامن فروشی یک تجارت رسمی بود، حضرت خدیجه(س) بر هر دو را خط بطلان کشید. درحالی که با ربا می توانست پادشاهی کند. ایشان ربا را تحریم کرده و اقتصاد را عوض کرد. تبدیل فرهنگ جاهلیت به فرهنگ عقلانی، تحریم مراکز فساد مجازی و حقیقی، و تعویض اقتصاد ربوی به اقتصاد اسلامی هم وظیفه ماست. ما باید راه مادرمان را برویم، تنها زیارت کافی نیست باید راه ایشان را برویم.

وی ادامه داد: هیچ کمالی در اسلام مشروط به جنسیت نیست، پشتوانه رسالت ولایت است و ولایتی که پشتوانه رسالت است مشروط به جنسیت نیست. علم امام نامحدود است به این خاطر که متصل به ذات اقدس الهی است و مرتبط به نامحدود هستند در حالی که خودشان محدود هستند. این خطا بردار نیست و در چنین فضایی حضرت خدیجه(س) این راه را طی کرده است. آنجه که کمال است فقاهت است نه مرجعیت.

وی اظهار داشت: چرا به همچین بانویی اقتدا نمی کنیم؟ ما شناسنامه داریم و حضرت خدیجه مادر ماست. چرا ما راه مادرمان را پیش نمیگیریم؟ چرا غرق فساد و ربا شده ایم؟ حضرت خدیجه(س) ام المومنین فرهنگی و فقهی و عفافی و اجتماعی و اقتصادی است.

آیت الله قرهی نیز در خصوص ویژگی های حضرت خدیجه(س) گفت: ایشان اوّل بانویی است که اسلام آورده است. مع‌الأسف آن طوری که باید شخصیّت ایشان نشر داده شود، نشده است. خود این بی‌بی مکرّمه، حضرت خدیجه(س)، به خودی خود موضوعیّت دارد، نه به واسطه همسری پیامبر عظیم‌الشّأن و حتّی نه به واسطه مادر بی بی دو عالم بودن. یعنی اینکه چون همسر پیامبر است، فضیلت دارد به جای خود که بدون شک بالاترین فضیلت است. اینکه مادر بی‌بی دوعالم، امّ الائمه، مادر حضرت فاطمه زهرا(س) است، شرافت بسیار باعظمتی است امّا غیر از این شرافت، خود این بانو به خودی خود موضوعیّت دارد.

ثروتمندترین فرد جزیره العرب

وی ادامه داد: یک دلیل هم معرفت ایشان نسبت به ذوالجلال و الاکرام و نسبت به پیامبر است. «مَعْرِفَتِی یَا مَوْلَایَ دَلِیلِی عَلَیْکَ وَ حُبِّی‏ لَکَ‏ شَفِیعِی‏ إِلَیْکَ» این معرفت برای ایشان به قدری بود که تمام اموال خودش را - اهل جماعت بیان کردند ایشان نه تنها بین زنان، بلکه بین مردان جزیره العرب هم ثروتمند ترین فرد است- در راه اسلام هزینه کردند. این بانوی مکرّمه در باب ثروت و درجه اقتصادی در اعلی درجه بوده است ولی با این حال مطیع فرمان پروردگار عالم و مطیع وجود مقدّس پیامبر بوده است.

وی افزود: خیلی زیبا و جالب است. در روایتی از اهل جماعت بیان شده: «و کانت من احسن نساء جمالاً و اکملهنّ عقلاً و اتمهنّ رأیا» خیلی عجیب است! عقل ایشان، عقل کامل است. جمالشان احسن است. طوری بود که ایشان خواستگاران زیادی داشتند و این‌طور نبود که بگوییم ایشان فقط ثروت داشتند. زیبایی ظاهری و باطنی‌شان بالا بود. «و اکثرهن عفتا و حیاء و مروت و مالا لعرب کلهم مالا» سند این مطلب هم کتاب یوسف صالحی شامی که با عنوان سبل الهدی و الرشاد در بیروت چاپ شده و همچنین ابن حجر عسقلانی در الاصابه که باز در بیروت چاپ شده، می‌باشد.

علّت ازدواج حضرت خدیجه با پیامبر از زبان خودشان

آیت الله قرهی گفت: این بانوی مکرّمه در باب معرفت به قدری بالا و والاست که اوّلاً اینجا تبیین به عقل شده. عقل «مَا عُبِدَ بِهِ الرَّحْمَنُ وَ اکْتُسِبَ بِهِ الْجِنَان» است. جالب است، به قدری ایشان دارای عقل هستند که وقتی به ایشان بیان می‌کنند: علّت اینکه پیامبر را انتخاب کردی، چیست؟ حضرتشان بیان می‌فرمایند: دلیل این است که «انّه رسول من الله تبارک و تعالی». چون بعضی هم به خدیجه کبری و هم به پیامبر عظیم‌الشّأن خرده گرفتند که چرا ازدواج کردند. فرمود: ایشان رسول خداست؛ یعنی عاقل است و می‌داند معامله‌ای که می‌کند، معامله الهی است. پس خداشناس است.

وی ادامه داد: مسئله دیگر این است که بعضی از بزرگان تبیین کردند ایشان در باب معرفتی طوری بود که یک بار هم به پیامبر امر نکرد. حتّی در زمانی که به ظاهر پیامبر یکی از کارمندان حضرت خدیجه(س) بودند؛ یعنی امور را به خود ایشان سپرده بود. یکی از کسانی که این مطلب را بیان می‌فرمایند علّامه مجلسی است که در بحارالانوار، جلد بیست و دوم اشاره به این مطلب دارد که ایشان در باب معرفت به قدری بالا بود که به پیامبر امر نمی‌کرد، آن هم موقعی که پیامبر هنوز به مقام پیامبری نرسیده بود.